“Chúng tôi lấy làm khó hiểu về các ý định chiến lược dài hạn của Trung Quốc” - quan chức này nói và cho biết thêm các bước đi của Trung Quốc dường như phù hợp với “đường lối đẩy mạnh tuyên bố chủ quyền thông qua áp bức và đe dọa”.
Ông nói tiếp: “Các hành động của Trung Quốc đang làm căng thẳng quan hệ Trung - Mỹ vì nó đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng hợp tác giữa hai nước ở châu Á và thậm chí là hợp tác song phương”.
Tàu Trung Quốc hộ tống giàn khoan ngày 14-5. Ảnh: Reuters
Cũng theo quan chức này, Washington đang liên lạc chặt chẽ với chính phủ Việt Nam. Vị quan chức giấu tên tiếp tục cho biết trong cuộc gặp Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Phòng Phong Huy, Phó Tổng thống Joe Biden và các quan chức hàng đầu khác của Mỹ thẳng thắn nói hành vi của Trung Quốc trong tranh chấp trên biển là “nguy hiểm và khiêu khích”, đồng thời yêu cầu dừng lại.
Trung Quốc đang hạ đặt trái phép giàn khoa HD-981 tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, dẫn đến hàng loạt chỉ trích của công đồng kinh tế. Đây cũng là thách thức mới nhất cho chiến lược xoay trục sang châu Á của Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Tại cuộc họp báo ở Lầu Năm Góc sau khi gặp người đồng cấp Mỹ là Tướng Martin Dempsey ngày 15-5, Tướng Phòng Phong Huy ngang nhiên nói giàn khoan đang ở trong lãnh thổ Trung Quốc. Viên tướng này còn đổ lỗi chính việc xoay trục của Mỹ đã “khuyến khích các nước như Việt Nam, Philippines và Nhật Bản gây rối với Bắc Kinh”.
Trước lập luận này, vị quan chức Mỹ nói trên bác bỏ và cảnh báo sự hung hăng của Trung Quốc chỉ khiến các nước châu Á ủng hộ Mỹ có mặt nhiều hơn ở khu vực, trên cả các lĩnh vực ngoại giao, kinh tế và quân sự. Washington nhấn mạnh chiến lược xoay trục không nhằm kiềm chế Trung Quốc nhưng Bắc Kinh phải tự hành xử theo luật pháp kinh tế.
“Chúng tôi e rằng Trung Quốc đã học sai bài học quanh căng thẳng giữa Nga và Ukraine hiện nay. Họ cho là đơn phương đòi hỏi quyền lợi sẽ cũng cố các lợi ích của Trung Quốc” - ông nói.
